Η ζήλια αναπτύσσεται στη ζωή του παιδιού από τη στιγμή που αρχίζει να αποκτά
υποτυπώδη οργάνωση της ατομικής του συνείδησης, καθώς επίσης και της
συνείδησης των άλλων.
Είναι μια πλευρά της παιδικής συναισθηματικότητας που θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα, διότι οδηγεί συνήθως σε δυσκολία προσαρμογής
του παιδιού.
Είναι ένα συναίσθημα αντίδρασης και μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης του παιδιού
και μια άριστη εμπειρία να ξεπεράσει το παιδί τον εαυτό του, να προοδεύσει και να
δομηθεί.
'Οπως οι ενήλικες έτσι και το παιδί εκδηλώνει συναισθήματα ζήλιας που πολλές
φορές πληγώνουν τους γύρω του αλλά και το ίδιο.
Σημαντικό είναι τα παιδιά να διαχειρίζονται αυτό το συναίσθημα από τη νηπιακή ηλικία, ώστε να μάθουν πώς να συμπεριφέρονται αργότερα στην
ενήλικη ζωή.
Οι στάσεις των γονέων, η συναισθηματική στέρηση, το μοίρασμα και οι συγκρίσεις
είναι αιτίες που διαδραματίζουν ρόλο στη δημιουργία της ζήλιας.
Τρόποι που εκδηλώνεται η ζήλια:
* Η ζήλια εμπεριέχει τα στοιχεία του θυμού, του αισθήματος της στέρησης, της άμιλλας,
της λύπης και της ανασφάλειας, της επιθυμίας δύναμης γι' αυτό συνήθως εκδηλώνεται
με επιθετικότητα ( σωματική ή λεκτική ), με παλινδρόμηση ( τρόπος λήψης τροφής,
τρόπος ομιλίας, πιπίλισμα δακτύλων) , όπως και με επίδειξη μαγάλου ενδιαφέροντος
ή διαταραχές συμπεριφοράς.
* Ένα παιδί μπορεί να βρίσκεται σε εκνευρισμό και ένταση.
* Μπορεί να παρουσιάζει διαταραχές στον ύπνο ( ξυπνάει μέσα στη νύχτα )
* Ίσως αρνείται να φάει το φαγητό του ή αποκτά ιδιοτροπίες γύρω από αυτό.
* Μιμείται την συμπεριφαρά ή τον τρόπο ομιλίας από το πιο μικρό αδερφάκι.
* Η ζήλια αναπτύσσεται τόσο στο πρωτότοκο όσο και στο δευτερότοκο, καθώς
επίσης και στα άλλα παιδιά πολυμελών οικογενειών.
* Κάποια παιδιά λόγο χαρακτήρα και προσωπικότητας κρύβουν τη ζήλια τους,
δεν την δείχνουν καθαρά. Για παράδειγμα δεν γίνονται ποτέ επιθετικά, δείχνουν
πως αγαπούν το αδερφάκι τους, αλλά με την πρώτη ευκαιρία τους κλέβουν το
μπιμπερό.
* Κάποια άλλα εκφράζουν το φόβο πως τα αγαπούν λιγότερο και
αποστασιοποιούνται.
* Επιζητούν συνεχώς την σημασία των γονιών με ποικίλους τρόπους.
* Εκδηλώνουν επιθετική συμπεριφορά.
* Εκδηλώνουν ανταγωνισμό.
* Γενικά τα παιδιά ζηλεύουν γιατί είναι αντίπαλα όσον αφορά στην αγάπη, στη
στοργή και στην επιδοκιμασία των γονέων. Στην προσπάθειά τους για
μονοπώληση και διατήρηση της αγάπης αυτής αναπτύσσεται το συναίσθημα
της ζήλιας.
Τρόποι αντιμετώπισης:
* Η ζήλια είναι ένα δύσκολο συναίσθημα να το αναγνωρίσει και να το εκφράσει ένα
παιδί. Το νιώθει όταν πιστεύει ότι κάποιος άλλος αγαπιέται περισσότερο από
εκείνο ή είναι ανώτερος από εκείνο.
* Επιβραβεύστε τη σωστή συμπεριφορά. Αυτό μπορεί να εξαλείψει τη ζήλια.
* Σημαντική είναι η αυτοπεποίθηση στο παιδί. Πρέπει να διδάσκεται την δύναμη
που έχει μέσα του για να κατακτήσει τους στόχους του.
* Δε μαλώνουμε το παιδί κάνοντάς το να αισθάνεται τύψεις.
* Παρέχετε χρόνο σε κάθε παιδί ξεχωριστά και ενθαρρύνετε την φιλία και αγάπη
στο αδερφάκι.
* Αποδεχθείτε τη διαφορετικότητα των παιδιών και μην τα συγκρίνετε σχετικά
με τις σχολικές ή όποιες άλλες επιδόσεις τους.
* Ενθαρρύνετε το παιδί σας να εκφράσει όλα όσα νιώθει και δείξτε του κατανόηση
και τρυφερότητα.
* Μην λέτε ψέματα στα παιδιά.
* Εκφράστε την αγάπη σας, προς όλα τα παιδιά σας, χωρίς να σκεφτείτε την
αντίδρασή τους.
* Δώστε του πρωτοβουλίες.
* Δεχθείτε όλα τα συναισθήματα των παιδιών σας, παράλληλα βάλτε όρια στην
ανάρμοστη συμπεριφορά τους.
* Δώστε του την προσοχή που αποζητά από εσάς και δείξτε του έμπρακτα
την αγάπη σας.
* Περάστε λίγο χρόνο και παίξτε μαζί του, πηγαίνετε μια βόλτα ή διαβάστε του
παραμύθια.
Όπως όλα τα συναισθήματα έτσι και η ζήλια, πρέπει να εκφρασθεί και να γίνει αποδεκτή από τους γονείς, ώστε να μπορέσει στη συνέχεια να εξελιχθεί και να ομαλοποιηθεί. Το << να γίνει αποδεκτή >> σημαίνει
να επιτρέψουν στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματα ζήλιας χωρίς
κριτική ή αποδοκιμασία.
Όταν ένα παιδί καταφέρει να μιλήσει για τα δύσκολα συναισθήματα του, τότε
το πρόβλημα μάλλον έχει ήδη λυθεί ή βρίσκεται προς τη λύση του.
Γράφει η Μαρία Σπιθάκη
Κοινωνιολόγος
Παιδαγωγός
Συγγραφέας
Comments